🧵 Küçük ve Orta Ölçekli Fabrikalar İçin Bütçeleme Sanatı

Gerçekçi, Veriye Dayalı ve Karar Destekleyici Bir Yaklaşım

Üretim sektöründe bütçe yalnızca bir tahmin değil; kaynakların etkin kullanımı, risklerin yönetimi ve büyüme stratejilerinin haritasıdır. Bu makalede, İstanbul’daki hayali bir tekstil fabrikasının bütçe örneği üzerinden ilerleyerek süreci tüm yönleriyle ele alıyoruz.

📍 Bölüm 1: Neden Bütçeleme?

KOBİ’ler (küçük ve orta ölçekli işletmeler) genellikle “elden geldiğince” yöntemini benimser. Oysa sağlam bir bütçe planı:

• Karar alma süreçlerini hızlandırır

• Kredi ya da yatırım alımında güven yaratır

• Gider optimizasyonuna olanak tanır

• Beklenmeyen durumlara hazırlıklı olmayı sağlar

🔍 Bölüm 2: Tekstil Fabrikasının Aylık Bütçesi – Gerçekçi Bir Model

Aşağıdaki tablo, küçük ölçekli bir tekstil fabrikasının gelir-gider yapısını özetler. Hem eğitim hem uygulama için uyarlanabilir.

Bütçe Bileşeni	Açıklama	Gerçek Hayat Örneği
Mal/Hizmet Maliyeti	Üretilen ya da sunulan ürün/hizmetin doğrudan maliyeti	Pamuk veya iplik fiyatları gibi üretimi etkileyen direkt giderlerin maliyeti
Genel Giderler	Düzenli olarak ödenen sabit masraflar	Kira, elektrik, su, internet, personel maaşı
Vergi Yükü	Yasal olarak ödenmesi gereken vergiler	KDV, gelir vergisi, SGK primleri
Öngörülemeyen Giderler	Beklenmeyen ama olası masraflar	Arızalanan klima, personel eksikliği, döviz dalgalanması
Gelir Tahminleri	İşletmenin belirli dönemlerde kazanmayı beklediği miktar	Gelirleri, kampanyalı satışlar

💸 Gider Tablosu

🧾 Kategori	Açıklama	Tutar (TL)
Ham Madde Gideri	Kumaş, iplik, fermuar vb.	180.000
İşçilik ve Personel	Üretim işçileri, vardiya amirleri	150.000
Enerji Giderleri	Elektrik, su, doğal gaz	35.000
Bakım ve Onarım	Makine bakım ve onarım giderleri	15.000
İdari Giderler	Kira, internet, muhasebe	25.000
Nakliye ve Lojistik	Sevkiyat ve tedarik hizmetleri	20.000
Vergi ve SGK Yükümlülüğü	KDV, gelir vergisi, primler	40.000
Ar-Ge / Yatırım	Dijitalleşme, yeni makine, sistem entegrasyonu	30.000
Beklenmeyen Gider Payı	Döviz dalgalanması, acil harcamalar	10.000
Toplam Gider		505.000 TL

📈 Gelir Tablosu

💼 Gelir Türü	Açıklama	Tutar (TL)
İç Piyasa Satışı	Toptan ürün satışı	420.000
İhracat Siparişi	Yurt dışına özel üretim	180.000
Yan Gelirler	Fason dikim, aksesuar üretimi	40.000
Toplam Gelir		640.000 TL

📊 Net Kazanç Hesabı

640.000 - 505.000 = 135.000 TL   Fabrikanın ay sonunda işletme kârı 135.000 TL'dir.

Bölüm 3: Bütçenin Getirdiği Stratejik Avantajlar

• Krizlere karşı hazırlıklı olursunuz.

• Hedef belirlemek kolaylaşır (örneğin %15 büyüme hedefi).

• Hizmet kalitesini artırmak için veri temelli kararlar alırsınız.

• Dış kaynaklara (hibe, kredi) başvururken güven verir.

🌱 Sonuç

Her işletme, büyüme potansiyeline sahiptir. Bu potansiyelin gerçeğe dönüşmesi ise planlı ve bilinçli hareket etmekle mümkündür. Bütçe, işletmenizin görünmeyen pusulasıdır—görmezden gelmek, dalgalar arasında yönsüz kalmak anlamına gelir.